Hà Nội, ngày 7/5/2025 – Trong khuôn khổ chương trình “Nhân rộng phương pháp tiếp cận khu công nghiệp sinh thái nhằm thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam” (GEIPP Việt Nam), do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ thông qua Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO) và Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO) thực hiện, đoàn công tác từ Cơ quan Hợp tác và Phát triển Thụy Sĩ (SDC) và Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) đã có chuyến thăm và làm việc tại Hà Nội và Hải Phòng tại khu công nghiệp DEEP C và Công ty TNHH Flat (Việt Nam), một trong những KCN và doanh nghiệp tham gia Dự án. Mục tiêu của chuyến thăm là tìm hiểu mô hình khu công nghiệp sinh thái (EIP) tại Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý tài nguyên nước, thúc đẩy tuần hoàn, tái sử nước và, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên nước trong các khu công nghiệp. 

Trong buổi làm việc tại Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Hà Nội, ông Andri Meier, Phó Trưởng bộ phận Hợp tác, phát biểu chào mừng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi sang mô hình khu công nghiệp sinh thái, cũng như vai trò điều phối của các cơ quan phát triển và chính phủ trong việc nhân rộng mô hình này.  

Bà Janine Kuriger, Trưởng Bộ phận Tài nguyên nước – SDC Thụy Sĩ, bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến thực tiễn triển khai các giải pháp quản lý tài nguyên nước trong các khu công nghiệp Việt Nam, một trong những tác nhân chính ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước. Hiện nay, SDC đang hợp tác cùng WWF triển khai các sáng kiến về Quản lý tài nguyên nước bền vững (Water Stewardship) trong nghành dệt may và một số ngành công nghiệp và nông nghiệp tiêu thụ nước lớn với mục tiêu bảo vệ nguồn nước, các lưu vực sông tại đồng bằng sông Cửu Long. Thông qua chuyến thăm này, SDC và WWF muốn tìm hiểu sâu hơn về khu công nghiệp sinh thái, mô hình cộng sinh công nghiệp, khả năng tái sử dụng nước thải đã qua xử lý, các cơ chế phối hợp đa bên giữa chính quyền, khu công nghiệp và doanh nghiệp trong bảo vệ tài nguyên nước. 

Để cung cấp cái nhìn toàn diện, bà Nguyễn Trâm Anh, Quản lý quốc gia Dự án GEIPP Việt Nam (UNIDO), đã trình bày quá trình triển khai mô hình KCN sinh thái ở Việt Nam từ năm 2014 với sự hỗ trợ từ SECO. Bà nhấn mạnh rằng mô hình KCN sinh thái không chỉ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, mà còn góp phần giải quyết các vấn đề môi trường thông qua việc hỗ trợ các khu công nghiệp chuyển đổi theo hướng sinh thái.

Hiện nay, chương trình GEIPP đang sử dụng bộ chỉ số EIP quốc tế, kết hợp với khung chính sách quốc gia ,nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, thúc đẩy sản xuất sạch hơn (RECP), cộng sinh công nghiệp và tăng cường năng lực quản lý tại các khu công nghiệp trong có lĩnh vực quản lý tài nguyên nước. 

Chiều cùng ngày, đoàn công tác đã tới thăm Khu công nghiệp DEEP C tại thành phố Hải Phòng, một trong sáu khu công nghiệp đang nhận hỗ trợ kỹ thuật trong khuôn khổ dự án GEIPP. Tại đây, ông Bruno Jaspaert, Giám đốc điều hành KCN DEEP C, đã chia sẻ về hành trình phát triển và những kết quả nổi bật mà khu công nghiệp đã đạt được nhờ áp dụng mô hình khu công nghiệp sinh thái.

DEEP C được thành lập từ năm 1997, hiện có diện tích 541 ha và đã thu hút hơn 100 dự án với tổng vốn đầu tư trên 3,5 tỷ USD.Từ, Với sự hỗ trợ từ GEIPP từ năm 2022, DEEP C đã tích cực triển khai nhiều sáng kiến nhằm thúc đẩy sản xuất sạch hơn, cộng sinh công nghiệp, cộng sinh công nghiệp - đô thị và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

Cụ thể, trong nỗ lực chuyển đổi Khu công nghiệp Đình Vũ (DEEP C) sang mô hình KCN sinh thái, UNIDO đã hợp tác cùng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng và DEEP C thực hiện đánh giá về sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên (RECP) tại 19 doanh nghiệp. Qua đó, đã xác định được 139 cơ hội RECP, 14 cơ hội cộng sinh công nghiệp và 5 cơ hội cộng sinh công nghiệp - đô thị. 

Tính đến thời điểm hiện tại, KCN DEEP C đã triển khai thành công 51 cơ hội sản xuất sạch hơn và đang tiếp tục nghiên cứu thực hiện 40 cơ hội khác. Những nỗ lực này đã mang lại các kết quả cụ thể ấn tượng, bao gồm: tiết kiệm 1,83 triệu kWh điện/năm, 16,5 tấn LPG/năm, 299 tấn sinh khối/năm; giảm phát thải 1.502 tấn CO₂/năm; tiết kiệm 90.323 m³ nước/năm; và mang lại lợi ích kinh tế ước tính khoảng 19,3 tỷ đồng/năm.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, đoàn công tác đã tham quan nhà máy xử lý nước thải tập trung của Khu công nghiệp DEEP C và nhà máy sản xuất kính năng lượng mặt trời của Công ty TNHH FLAT Việt Nam – một doanh nghiệp FDI với vốn đầu tư 300 triệu USD tại Deep C. Đây là một trường hợp điển hình cho mô hình kinh tế tuần hoàn và tái sử dụng tài nguyên nướctại DEEP C được UNIDO hỗ trợ phát hiện. 

Hiện tại, DEEP C đang thải ra môi trường tự nhiên trung bình 1.500 m³ nước thải đã xử lý mỗi ngày.Trong khi đó FLAT có nhu cầu sử dụng khoảng 1 triệu m³ nước thô từ nước thải sau xử lý tại KCN DEEP C mỗi năm cho hoạt động sản xuất. Đây là cơ hội lớn để giảm thiểu tình trạng lãng phí tài nguyên nước tại KCN Deep C. Thông qua dự án GEIPP, UNIDO đã hỗ trợ hai đơn vị xây dựng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cho việc tái sử dụng nguồn nước thải đã xử lý từ DEEP C cho Công ty TNHH FLAT Việt Nam. Nếu được áp dụng mô hình này sẽ mang lại những lợi ích kinh tế và môi trường rất rõ rệt và có khả năng nhân rộng tại nhiều KCN trên toàn quốc.  

Sau chuyển thăm, các chuyên gia từ SDC và WWF đánh giá cao cách tiếp cận và phương thức triển khai của GEIPP tại Việt Nam, đặc biệt là phương pháp KCN sinh thái với hướng dẫn kỹ thuật cụ thể giúp các KCN, doanh nghiệp tăng hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, GEIPP cũng được đánh giá cao về cách thức thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả giữa chủ đầu tư khu công nghiệp và các doanh nghiệp

Chuyến thăm đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác trong tương lai, đặc biệt trong các lĩnh vực như quản lý tài nguyên nước, và tăng cường vai trò của các tổ chức phát triển trong việc xây dựng và vận động chính sách sử dụng hiệu quả tài nguyên nước và phát triển công nghiệp xanh tại Việt Nam.